21go października 2013 na spotkaniu Dyskusyjnego Klubu Książki w Łomiankach , w trakcie rozmów o książce „Kobieta w lustrze” Erica-Emmanuela Schmitta, doszło do ciekawej dyskusji o Matce Polce i różnych treściach jakie w to pojęcie wkładamy. Dało się zauważyć duże różnice zdań i odczuć, zwłaszcza między pokoleniami. I na ten temat, jeśli wolno, kilka słów napiszę.

Pierwszy raz określenia Matka Polka użył Adam Mickiewicz w wierszu „Do Matki Polki”. Mickiewicz napisał ten wiersz w trudnym bardzo okresie niewoli, w 1830 roku. Zaczynało się właśnie Powstanie Listopadowe, znowu ginęli młodzi Polacy, znowu ich matki płakały. Wiersz, choć prawdziwy, jest bardzo gorzki, pełen bólu: słowa pełen frustracji. Takie to były czasy: matki miast uczyć dzieci radosnej zabawy, chowały synów myśląc o tym, że bić się pójdą, zginą i w jakiejś przypadkowej, nie oznaczonej krzyżem, wspólnej mogile spoczną. Wiele razy taki tragiczny scenariusz w historii naszego kraju się powtarzał. Określenie Matka Polka w XIX wieku i pierwszej połowie XX funkcjonowało jako synonim dzielnej kobiety, wychowującej, często samotnie, dzieci w duchu polskiego, zakazanego, patriotyzmu.

Ponownie ten temat wrócił w okresie budzenia się polskiej świadomości w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych poprzedniego stulecia. Wznoszono pomniki Matek Polek, nazywano tym imieniem żłobki, przedszkola, a w 1988 roku oddano do użytku szpital -pomnik w Łodzi. Biorąc pod uwagę jakie były to czasy i kto rządził – motywy tych inicjatyw były różne, czasami chyba nie do końca uczciwe.

My, kobiety po sześćdziesiątce/, jesteśmy pierwszymi w naszym kraju, które nie zaznały wojny i swoich dzieci na wojnę nie wysłały. Oczywiście, świat nadal jest szalony i polscy żołnierze giną także i dzisiaj. Współczuję każdej matce, której dziecko wróciło w trumnie z dalekiego frontu. Wewnętrznych krzywd też trochę mamy. Ale jednak najczęściej prosimy Boga o ochronę, kiedy nasze dzieci wsiadają do samochodów i udają się w podróż.

I choć obecnie temat Matki Polki zdaje się powracać, to dzisiejsze pokolenie matek to młode, zadbane, układające sobie swoje życie zawodowe kobiety. Są samodzielne, dobrze wykształcone, często prowadzą własne firmy. Wcześniej o tym matczynym, wymagającym poświęceń, pełnym trudnych wyborów życiu mówili głównie mężczyźni. Tak jakby chcieli za coś zapłacić, ale też wyraźnie wskazać gdzie miejsce dobrej matki jest … czyli w domu. Teraz o ważnej roli macierzyństwa mówią wreszcie także kobiety. I często okazuje się, że nie bardzo utożsamiają się z matką zabieganą, zaharowaną i … mało atrakcyjną. Od mickiewiczowskiej matki tragicznej odeszły bardzo daleko. I dobrze. Mają obecne palące potrzeby i o ich realizację zabiegają. Wychowując swoje dzieci uczą je radości, skutecznej komunikacji i prawa do samorealizacji. Młody, dobrze wykształcony, świadomy swojego pochodzenia Polak i Polka sprawdza się w różnych bardzo nowoczesnych dziedzinach i co bardzo ważne w różnych miejscach naszego globu.

Ważna, nie do zastąpienia rola mamy znana i bliska jest wszystkim narodom. Nie mamy, my Polki na to jakiegoś wyjątkowego patentu. Kiedy przyglądamy się historii to zawsze gdzieś jakieś matki płakały i płaczą. Tak swoje dzieje homo sapiens, czyli jedyny gatunek myślący, układa.

Matką ludzie nazywają ziemię, naturę, a w naszym pięknym języku także ojczyznę, choć samo to słowo pochodzi od słowa „ojciec”. Uczmy nasze dzieci miłości i szacunku. Bo wielka to sztuka kochać i szanować. Miłość to nie tylko poruszająca „wewnętrzne płyny” emocja; miłość i szacunek to akt woli. I matka tego uczy jako pierwsza.

Z miłością i szacunkiem

Ela Korzeniowska

Pomniki Matki Polki ( nie wszystkie )– informacje z Internetu,

Pomnik Matki Polki w Raciborzu – pomnik z brązu, poświęcony wszystkim śląskim matkom wychowującym swoje dzieci w duchu polskiego patriotyzmu, zlokalizowany na placu Mostowym w Raciborzu, niedaleko koryta Odry. Został zaprojektowany przez artystę plastyka Jana Borowczaka. Przedstawia śmiało patrzącą i kroczącą przed siebie, wyprostowaną kobietę z dzieckiem na ręku^[1][2].

Propozycja budowy pomnika pojawiła się na spotkaniu Polek w Raciborzu. W celu realizacji projektu powołano obywatelski komitet budowy pomnika. W 1971 r. podczas Apelu Powstańczego na Górze Świętej Anny wygłoszono akt erekcyjny^[3].

Początkowo pomnik miał mieć inny kształt, a kobieta, zamiast jednego, miała trzymać trójkę dzieci, symbolizujących trzy powstania śląskie i być ubrana w strój regionalny. Koncepcja ta nie zyskała jednak akceptacji w ministerstwie kultury. Środki na budowę pozyskano z dotacji państwowych, funduszu Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa oraz ze składek w ramach czynu społecznego. Odlano go w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. Złożony jest z 30 elementów o łącznej masie 3 Mg i wysokości 6,7 m^[4][5]. Uroczyste odsłonięcie monumentu miało miejsce 14 lipca 1973 r. w obecności przedstawicieli władz oraz 20 tys. zebranych ludzi^[1][4][5]. Uroczystość ta stała się tłem dla wydarzeń jednego z opowiadań Brunona Strzałki, zamieszczonego w zbiorze Godki i bojki śląskie. Przez pewien czas tradycją było składanie przed pomnikiem kwiatów przez nowożeńców^[4][5]. Statua nazywana jest również „śląską Nike”^[6].

Pomnik Matki Polki w Łodzi– rzeźba plenerowa przed Instytutem Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Pomnik odsłonięto w 1988 roku.

Do pomnika pozowała wicemiss Polonia z 1987 roku Joanna Śledzicka.

Pomnik Matki Polki - Cmentarz Komunalny w Słupsku

odsłonięty w 1977 r., dzieło rzeźbiarki Łucji Włodek

Od jesieni 1944 r. powstało w Słupsku kilka obozów przejściowych w których znalazła się też ludność polska, białoruska, rosyjska, pod groźbą egzekucji zmuszona do ewakuacji. Jeden z takich obozów na przełomie października i listopada 1944 r. zorganizowano w szkole przy ul. Deotymy. Osadzono w nim około 3000 kobiet z dziećmi do lat 14, inwalidów, starców, osoby kalekie. Panujące w nim warunki były najgorsze ze wszystkich innych istniejących na terenie Słupska. Skutkiem tego w grudniu 1944 r. wybuchła epidemia tyfusu, która pochłonęła co najmniej 26 dzieci. Niestety brak dokumentacji nie pozwala na ustalenie pełnej liczby ofiar obozu. Imiennie udało się ustalić tylko 108 dzieci i 2 osoby dorosłe, pochowane w zbiorowych mogiłach na cmentarzu Komunalnym w Słupsku. Dla uczczenia ich pamięci 1983 r. na cmentarzu stanął pomnik, którego projektantka jest miejscowa artystka Łucja Włodek. Ona też wspólnie z H. Suderem wykonała dzieło. Pomnik stanowi rzeźba pochylonej matki klęczącej w bezradności i rozpaczy nad trojgiem zmarłych dzieci, wykonana z szydłowieckiego piaskowca.

Dzień Matki jest najbardziej akceptowanym społecznie ze wszystkich świąt. Obchodzony jest w ponad 40 krajach świata. W tym dniu możemy w szczególny sposób okazać najważniejszej osobie w naszym życiu miłość i szacunek.

 
Dzień Matki

Dzień Matki – święto obchodzone corocznie jako wyraz szacunku dla wszystkich matek. Dokładna data przypadania Dnia Matki zależy od kraju, w którym jest świętowany.

Początki święta sięgają czasów starożytnych Greków i Rzymian. Kultem otaczano wtedy matki-boginie, symbole płodności i urodzaju. Zwyczaj powrócił w siedemnastowiecznej Anglii pod nazwą niedziela u matki i początkowo oznaczał wizytę w katedrze. Dzień, w którym obchodzono to święto, był wolny od pracy. Do tradycji należało składanie matce podarunków, głównie kwiatów i słodyczy, w zamian za otrzymane błogosławieństwo. Zwyczaj przetrwał do ok. XIX wieku. Ponownie zaczęto go obchodzić po zakończeniu II wojny światowej.

Tradycja obchodzenia Dnia Matki sięga jeszcze czasów starożytnych Greków i Rzymian. Wiąże się z kultem Matki Natury, w czasach starożytnych kultem otaczano matki-boginie, symbole płodności i urodzaju. Z biegiem lat zmieniała się religia w starożytnym Rzymie i zwyczaj stopniowo zanikał. Następnie tradycja okazywania szacunku matce pojawiła się w XVII-wiecznej Anglii - w czwartą niedzielą Wielkiego Postu obchodzono Mothering Sunday. Był to dzień wolny od pracy, w którym służba odwiedzała swoje matki. Zwyczaj przetrwał do XIX wieku.

W Polsce święto to przypada na 26 maja. W tym dniu matki są zwykle obdarowywane laurkami, kwiatami oraz różnego rodzaju prezentami przez własne dzieci, rzadziej inne osoby. To święto ma na celu okazanie matkom szacunku, miłości, podziękowania za trud włożony w wychowanie.

W Polsce Dzień Matki obchodzono po raz pierwszy w 1914 roku w Krakowie.

Uwaga: Kraje, w których rolę Dnia Matki pełni Dzień Kobiet zostały oznaczone symbolem krzyża (†).

Dzień Matki w Unii Europejskiej obchodzony jest w różnych terminach.
Źródło: http://commons.wikimedia.org

W większości państw Unii Europejskiej Dzień Matki obchodzi się podobnie jak w Polsce. Dzieci zarówno małe, jak i już dorosłe składają mamom życzenia lub wysyłają kartki. Kupują także prezenty lub kwiatki. Młodsze dzieci często wręczają własnoręcznie robione prezenty lub laurki.

Są również zwyczaje, które popularne są jedynie w niektórych krajach. W Polsce i w Niemczech w szkołach organizowane są specjalne przedstawienia, aby uczcić pamięć matek.

W pewnych państwach panuje zwyczaj, aby wyręczyć matki z pewnych obowiązków. W Danii istnieje zwyczaj przygotowania wieczornego posiłku przez dzieci i ojca. Również we Francji przygotowywany jest rodzinny brunch lub obiad bez pomocy matki. We Włoszech panuje zwyczaj przejmowania obowiązków matki przez całą rodzinę.

Istnieje także obyczaj wręczania matkom specjalnych produktów żywnościowych. We Francji wręcza się specjały miejscowej kuchni - wykwintne sery lub wino albo własnoręcznie upieczone ciasto. We Włoszech dzieci pieką mamom (z pomocą rodziców) ciastka w kształcie serc. W Irlandii oraz Wielkiej Brytanii przygotowuje się tradycyjne ciasto Simnel Cake, które jest bogate w bakalie oraz ma silny migdałowy aromat.